Op een berg in de Vlaamse Ardennen, dicht bij de natuur, heeft Herman Jans zijn atelier ingericht. Na een opleiding als beeldhouwer en een rijkgevulde praktijk als bronsgieter en restaurateur wijdt hij zich nu enkel nog aan datgene wat hij het liefste doet en van kindsbeen af reeds wou doen: tekenen, schilderen en beeldhouwen. Op de achtergrond van zijn beroepsbezigheden liet hij zijn passie voor de kunst nooit los, maar de laatste jaren is dat opnieuw zijn enige focus. Hij pikte de draad op met een aantal jaar modeltekenen aan de Sint-Lucas Academie in Gent, wat uitmondde in een eigen atelier waar hij modellen inviteerde en tekende met bevriende kunstenaars.
In zijn huidige praktijk zie je af en toe nog reminiscenties aan die periode, heel soms piept er nog eens een lijn naar boven die je doet denken aan een vrouwenlichaam. Maar voornamelijk werkt hij abstract. Zijn werkproces is heel snel, impulsief en intuïtief. Vaak laat hij zich overstromen door beelden uit de media, en wat blijft haken dient ter inspiratie. Dat kunnen structuren, motieven, vormen en kleuren zijn, combinaties die hem boeien, bijvoorbeeld uit de mode of de etnische kunst. Een aantal potloodlijnen op het canvas dienen als aanzet, daarna begint het opvullen van de kleurvlakken. “Ik kan heel lang nadenken over wat ik zal doen, maar zodra ik begin is het een waar avontuur. Soms sta ik er zelf van te kijken wat ik heb gemaakt. Dat zijn vaak de beste werken, die me verrassen en blijven boeien. En die me maanden later nog fris in het geheugen blijven, omdat ik nog precies weet waar en wanneer ik ze heb gemaakt. Een moment dat ik helemaal opgeslorpt was door mijn werk, een complete associatie met het ogenblik van creëren.”
Een aantal jaar maakte Herman Jans vooral collages, met flarden uit oude boeken, stukjes stof en knipsels allerlei, die soms als aanzet dienden maar even vaak niet. “Er zit geen vast patroon in mijn werkwijze, het verloopt altijd anders.” De verf, soms in krassen en vegen, speelt een frivool spel met de rest van de vlakken, nu eens als onderlaag, dan weer bovenop. In sommige werken komt een vinnige houtskoollijn de grotere vlakken doorbreken. Nooit is wat op het doek of papier gebeurt voorspelbaar. De verschillende lijnen, vlakken en materialen lijken zowel te vechten als elkaar te versieren. Het maakt het geheel des te spannender en gelaagder.
Herman Jans heeft een voorliefde voor uitgesproken kleuren, feloranje, geel en blauw, zelden eens een bezadigd beige om die sterk verzadigde tinten uit te dagen. “Ik werk graag rechtstreeks uit de pot”, wat zijn spontane kleurenpalet verklaart. Hij gebruikt sjabloontjes en allerlei stoffen om de verf speels op de drager aan te brengen. Soms zorgt dat voor zeer inventieve of raadselachtige fragmenten in het werk, zoals wanneer de print van een keukenrol iets wonderschoons blijkt op te leveren, of de draadjes van een uitgerafeld lapje textiel lijken op de takken van een knotwilg die elders in hetzelfde werk uitwaaieren.
Herman Jans is niet de man van de grote theorieën. De bescheidenheid zelve, en vooral dicht betrokken bij zijn materialen. Stoffen en knipsels hanteert hij even virtuoos als verf, potlood en houtskool. Het resultaat is tactiel werk dat een duidelijke eigenheid heeft, en toch telkens verrast. Een kunstenaar die vele jaren ervaring weet te koppelen aan een frisse, dartele vormentaal. Zijn parcours is nog lang niet afgelopen, want: “Ik wil mezelf nooit herhalen. Het mag geen systeem worden. Ik weet nog niet waar dit me zal brengen en dat is precies zoals ik het wil. Het verlangen naar verwondering is mijn leidraad.”
Deze tekst werd geschreven in opdracht van Herman Jans, mei 2019 - Annelies Vanbelle