Een van de vele zaken die de voorbije maanden mij geleerd hebben is dat ik minder angst heb voor de dood dan vele mensen. Uiteraard zou ik het liefst nog een tijdje uitzingen op deze planeet, en geniet ik met volle teugen van elke dag (hoewel, het voorbije jaar toch iets minder), maar als hieraan een einde komt, dan aanvaard ik dat deemoedig. Ik koester niet het geloof dat ik controle heb over mijn lot of over wat de natuur voor mij beslist.
Natuurlijk zou ik het jammer vinden voor mijn kinderen, die dan een groot stuk van de weg alleen zouden moeten gaan. Voor mijn partner, die dan eenzaamheid zal kennen. Voor mijn familie en een aantal vrienden die diep in mijn hart verankerd zijn. Veel meer dan mijn eigen lot bekommer ik me om het hunne, mochten zij met verlies te maken krijgen.
Toch is het een illusie dat we ons krampachtig kunnen vastklampen aan het samenzijn. Op een dag houdt dit sowieso op. De strijd tegen de dood is altijd vruchteloos en vergeefs. In elk geval ben ik niet bereid om het leven te offeren aan een illusoire veiligheid – in onze verbeten strijd tegen de dood vergeten we misschien te leven.
Ik heb het zelf gekend dat ik in mijn obsessieve drang om me te beschermen tegen een aantal ziektes, bedacht werd met een geheel andere, onvoorziene ziekte. Zo cynisch is het leven. Het zou ook wel eens kunnen dat wij in onze huidige obsessieve strijd tegen die ene ziekte, veronachtzamen dat wij een heleboel nieuwe ziektes en extra ellende veroorzaken. Het zou ook kunnen dat wij wegens deze fixatie vergeten dat andere ziektes momenteel minstens even wild om zich heen grijpen.
In onze omgeving heeft het monster kanker de voorbije jaren genadeloos uitgehaald. Als er mij één schrikbeeld zou teisteren, dan wel dit. Maar worden wij gevraagd hiervoor collectief offers te brengen? Zijn wij en onze leiders bereid tot een grondige koerswijziging wat betreft levensstijl, voeding, landbouw, luchtvervuiling enzovoort? Worden wij voor deze epidemie elke dag gewaarschuwd in het nieuws? Krijgen we dagelijks doembeelden te zien van wegterende patiënten?
Nee, er is een andere populaire protagonist nu, en die kaapt alle aandacht weg. Het adagio blijft echter hetzelfde: we blijven aan blinde symptoombestrijding doen en ons blikveld reikt niet verder dan morgen. Want één ding weet ik wel zeker: hoewel ik niet bang ben om te sterven, wil ik mee nadenken over de oplossing voor een langer en gezonder leven. En die oplossing moeten we zoeken in veel diepere lagen dan deze waar we nu verwoed vechten. Zullen we pas vinden als we onze blik verruimen en àlle parameters in ogenschouw durven te nemen. Ons fysieke lichaam, onze mentale toestand, de toestand van onze planeet.
Zolang we geen leiders hebben die verder kijken dan direct gewin en de dagelijkse horizon, is de bestrijding van deze en andere pandemieën één grote schijnvertoning. Een water naar de zee dragen, een dweilen met de kraan open, gespeend van enige kennis wat échte zorg voor de mensheid en gezondheid is.
Terwijl ik me verzoen met mijn eindigheid, is het welbevinden van de aarde en haar bewoners mij oneindig dierbaar. Misschien moet je de dood omarmen, om te zien hoe kostbaar hetgeen is wat ons omringt. Om je eigen nederigheid te realiseren en te beseffen dat jij deze aardkloot dient, en niet andersom. Dat net in het loslaten en de liefde voor alles wat is, de grootste winst zit. Hebberige handen krijgen zelden geschenken. Harmoniezoekers worden haast dagelijks beloond met magie. Het is een verdoken wet in de kosmos die ik je hier maar even cadeau doe. Because I care. Deeply.
Deze tekst verscheen eerder in De Standaard.